Hơn 1.000 trận động đất liên tiếp chỉ trong vòng 2 tuần đã khiến chuỗi đảo Tokara, thuộc tỉnh Kagoshima (Nhật Bản), trở thành điểm nóng địa chấn đáng lo ngại nhất châu Á trong thời điểm hiện tại. Người dân bắt đầu sơ tán khẩn cấp trong khi các cơ quan khí tượng vẫn chưa tìm ra nguyên nhân cụ thể cho hiện tượng bất thường này. Nhiều giả thuyết khoa học đã được đưa ra, từ chuyển động kiến tạo mảng đến hoạt động magma hoặc núi lửa ngầm, song giới chuyên môn vẫn chưa thể kết luận. Thêm vào đó, các tin đồn “tiên tri thảm họa” đang lan rộng trên mạng xã hội khiến dư luận càng thêm hoang mang.
Hơn 1.000 trận động đất liên tiếp tại chuỗi đảo Tokara
Trong vòng hai tuần qua, chuỗi đảo Tokara thuộc tỉnh Kagoshima, Nhật Bản đã phải hứng chịu hơn 1.000 trận động đất liên tiếp – một con số chưa từng có trong lịch sử khu vực này. Tính từ ngày 21/6 đến 11 giờ ngày 4/7 (giờ địa phương), các cơ quan chức năng ghi nhận tổng cộng 1.180 trận động đất xảy ra với cường độ từ 1 trở lên theo thang đo địa chấn.
Sự gia tăng đột biến về tần suất và cường độ rung chấn đã khiến chính quyền địa phương cùng người dân rơi vào tình trạng cảnh giác cao độ. Đây là một trong những đợt hoạt động địa chấn kéo dài và bất thường nhất trong vài năm trở lại đây tại Nhật Bản.
Người dân sơ tán khẩn cấp sau hai tuần liên tiếp rung chấn
Trước diễn biến phức tạp và kéo dài của chuỗi động đất, người dân sinh sống trên các đảo nhỏ thuộc quần đảo Tokara đã bắt đầu sơ tán vào ngày 4/7 nhằm đảm bảo an toàn. Chính quyền địa phương phối hợp cùng các lực lượng cứu hộ tổ chức di chuyển dân cư tới các điểm trú ẩn an toàn, đồng thời cung cấp vật tư thiết yếu như lương thực, nước uống và thuốc men.
Các trường học và cơ sở công cộng tạm thời đóng cửa, trong khi hoạt động vận tải thủy và hàng không bị gián đoạn. Hình ảnh người dân Nhật Bản rời đảo trong trật tự và bình tĩnh một lần nữa cho thấy sự chuẩn bị bài bản trong công tác ứng phó thiên tai của quốc gia này.
Số lượng động đất gia tăng bất thường so với các đợt trước
Theo đánh giá của giới chuyên gia, mặc dù chuỗi đảo Tokara từng ghi nhận các đợt động đất trước đây, nhưng chưa bao giờ số lượng trận động đất lại cao và kéo dài đến vậy. Thông thường, các đợt rung chấn trước sẽ giảm dần sau 4–5 ngày, tuy nhiên hiện tại số lượng động đất vẫn đang có xu hướng tăng lên, khiến các nhà khoa học lo ngại về khả năng xảy ra một sự kiện địa chất lớn hơn.
Đây không còn là một hiện tượng địa chấn lặp lại theo chu kỳ, mà đã trở thành một tình huống khẩn cấp cần theo dõi đặc biệt. Các chuyên gia địa chất và khí tượng Nhật Bản đã được điều động tăng cường xuống hiện trường để lắp đặt thêm thiết bị đo đạc, phục vụ công tác phân tích sâu hơn về hiện tượng bất thường này.
Dự đoán của chuyên gia về nguyên nhân địa chấn
Trong bối cảnh hiện tượng động đất gia tăng bất thường tại chuỗi đảo Tokara chưa có dấu hiệu dừng lại, giới khoa học Nhật Bản đã đưa ra nhiều nhận định khác nhau về nguyên nhân sâu xa gây nên tình trạng này. Dù chưa thể kết luận chính thức, nhưng các giả thuyết bước đầu cho thấy khu vực này đang chịu ảnh hưởng từ các yếu tố địa chất phức tạp liên quan đến kiến tạo mảng, hoạt động magma và biến động địa tầng sâu dưới lòng đất.
Các chuyên gia cảnh báo rằng tình hình có thể tiếp tục kéo dài nếu các yếu tố địa chất bất thường không sớm suy giảm, đồng thời khuyến cáo người dân cần chuẩn bị sẵn sàng cho các tình huống thiên tai có thể xảy ra trong thời gian tới.
Vị trí kiến tạo địa chất đặc biệt quanh khu vực Tokara
Theo chuyên gia địa chất Shimakawa Eisuke từ NHK World, khu vực chuỗi đảo Tokara nằm tại nơi giao nhau giữa hai mảng kiến tạo địa chất quan trọng. Phía Đông là mảng kiến tạo đang dần chìm xuống dưới lớp vỏ trái đất hướng về các đảo, còn phía Tây là rãnh Okinawa đang có xu hướng giãn rộng ra.
Chính sự đối lập về vận động kiến tạo này đã tạo nên áp lực địa chất lớn quanh khu vực Tokara, khiến nơi đây trở thành điểm nóng về địa chấn trong khu vực.
Lực địa chấn bên ngoài bất thường đang tác động kéo dài
Giáo sư Nishimura cũng nhấn mạnh đến khả năng tồn tại của một “lực địa chấn bên ngoài bất thường” đang tác động kéo dài vào khu vực Tokara. Khác với các trận động đất đơn lẻ do va chạm mảng, chuỗi động đất lần này có đặc điểm là rung chấn liên tục, không theo quy luật suy giảm như các đợt trước.
Điều này cho thấy một quá trình dịch chuyển địa chất phức tạp đang diễn ra bên dưới bề mặt, mà khoa học hiện nay vẫn chưa thể giải mã hoàn toàn. Theo ông, các rung động sẽ chưa thể dừng lại cho đến khi nguồn lực này suy giảm hoặc biến mất hoàn toàn – điều không thể dự đoán trước bằng các thiết bị hiện có.
Chưa thể xác định nguyên nhân chính xác
Dù nhiều giả thuyết khoa học đã được đưa ra để lý giải cho hiện tượng động đất bất thường tại chuỗi đảo Tokara, song đến thời điểm hiện tại, các chuyên gia và cơ quan chức năng Nhật Bản vẫn chưa thể đưa ra kết luận chính thức. Đây là tình huống phức tạp, đòi hỏi thời gian nghiên cứu chuyên sâu và theo dõi chặt chẽ từ các thiết bị địa chấn hiện đại.
Trong khi đó, tâm lý hoang mang của người dân ngày càng gia tăng do các thông tin thất thiệt lan truyền trên mạng xã hội, khiến chính quyền phải liên tục phát đi các khuyến cáo và nhấn mạnh vào vai trò của thông tin chính thống.
Cơ quan Khí tượng Nhật Bản tiếp tục theo dõi sát tình hình
Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA) cho biết họ đang theo dõi sát sao hoạt động địa chấn tại khu vực Tokara thông qua hệ thống cảm biến đặt tại nhiều điểm trên đảo và dưới biển. Tuy nhiên, do không có dấu hiệu rõ ràng nào về sự suy giảm hoạt động địa chất, JMA hiện vẫn giữ nguyên mức cảnh báo và tiếp tục cung cấp thông tin cập nhật định kỳ cho người dân và báo chí.
JMA cũng thừa nhận rằng khoa học hiện nay vẫn chưa đủ khả năng để dự đoán chính xác thời điểm, địa điểm và quy mô của các trận động đất, đặc biệt là những đợt rung chấn bất thường như hiện tại.
Loạt thông tin “tiên tri thảm họa” trên Internet gây hoang mang
Đáng chú ý, tình hình tại Tokara diễn ra đúng thời điểm một “lời tiên tri” lan truyền trên mạng xã hội dự đoán Nhật Bản sẽ hứng chịu thảm họa động đất – sóng thần vào ngày 5/7. Mặc dù không có bất kỳ bằng chứng khoa học nào đứng sau thông tin này, nhiều người dùng mạng xã hội đã tin tưởng và chia sẻ, khiến tâm lý người dân bất an, ảnh hưởng đến các kế hoạch du lịch và sinh hoạt trong khu vực.
Một số công ty lữ hành ghi nhận tỷ lệ hủy tour đến Nhật tăng đột biến trong thời gian gần đây, trong khi các diễn đàn trực tuyến ngập tràn bình luận lo ngại, dù chưa có diễn biến bất thường cụ thể nào xảy ra đúng ngày được “tiên tri”.
Khuyến cáo chính thức bác bỏ các tin đồn không có cơ sở khoa học
Trước làn sóng tin đồn gây nhiễu loạn dư luận, các chuyên gia và chính quyền Nhật Bản đã lên tiếng bác bỏ thông tin sai lệch. Ông Shimakawa Eisuke khẳng định, để dự đoán một trận động đất cần phải xác định được ba yếu tố: thời gian, địa điểm và quy mô. Tuy nhiên, với trình độ khoa học – công nghệ hiện nay, điều đó vẫn nằm ngoài khả năng của con người.
Do đó, ông kêu gọi người dân chỉ nên theo dõi thông tin từ các nguồn chính thức như Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA), và không nên chia sẻ các nội dung thiếu căn cứ gây hoang mang trong cộng đồng. Đây là cách tốt nhất để đảm bảo an toàn và ổn định trong giai đoạn nhạy cảm hiện nay.
Sự phức tạp trong cấu trúc địa tầng khiến mọi biến động nhỏ tại đây cũng có khả năng kích hoạt hàng loạt rung chấn liên tiếp, gây ảnh hưởng mạnh đến mặt đất và cư dân trên các đảo nhỏ xung quanh.
Giả thuyết về hoạt động magma hoặc núi lửa đang diễn ra
Giáo sư Nishimura Takuya đến từ Đại học Kyoto đưa ra một giả thuyết đáng chú ý: nguyên nhân của chuỗi động đất có thể liên quan đến hoạt động của magma hoặc sự vận động ngầm của hệ thống núi lửa dưới đáy biển. Khi magma di chuyển trong lòng đất, nó tạo ra áp suất lớn làm nứt gãy lớp vỏ và sinh ra các chấn động lan rộng.
Điều đáng lo ngại là hiện tượng này không dễ phát hiện từ bề mặt, nhưng có thể kéo dài trong nhiều tuần hoặc thậm chí nhiều tháng trước khi chấm dứt. Nếu giả thuyết này chính xác, khu vực Tokara không chỉ phải đối mặt với động đất mà còn có thể đứng trước nguy cơ phun trào núi lửa trong tương lai.
Hiện tượng động đất dồn dập tại Tokara là lời cảnh báo về mức độ phức tạp và khó lường của hoạt động địa chất tại Nhật Bản – quốc gia vốn đã nằm trên vành đai lửa Thái Bình Dương. Dù các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục phân tích và theo dõi sát tình hình, người dân khu vực bị ảnh hưởng cần giữ vững tinh thần cảnh giác và tuân thủ hướng dẫn của cơ quan chức năng. Trong bối cảnh tin đồn sai lệch ngày càng lan rộng, việc tỉnh táo tiếp nhận thông tin và dựa vào nguồn tin chính thống là điều cấp thiết để tránh gây thêm hoang mang trong cộng đồng. Thiên tai có thể đến bất ngờ, nhưng sự chuẩn bị và phối hợp kịp thời sẽ là chìa khóa để giảm thiểu thiệt hại.
